سال 1313 - آسیه شریعتمداری وقدسی پرتوی

*

آسیه شریعتمداری

*

قدسی پرتوی

*

*

پژوهش ، گردآوری و ویرایش : آنسه

*

*

در سال 1309 ، همزمان با فیلم برداری فیلم "آبی و رابی" ، ابراهیم مرادی نیز فیلم برداری فیلم انتقام برادر یا "روح و جسم" را آغاز کرد ولی به دلایل مختلف این فیلم نیمه کاره ماند و هفتصد متر آن ، بیش تر ساخته نشد.ر

*

مرادی همین مقدار فیلم را همراه با یک پرده ی رقص در رشت و بندر انزلی به نمایش گذاشت و بعد راهی تهران شد تا بتواند تهیه کننده ای برای فیلم بعدی خود پیدا کند. در این فیلم که تنها حدود چهل و پنج دقیقه ی آن ساخته شده بود ، خانم ها لیدا ماطاوسیان و ژاسمن ژوزف بازی کردند.ر
*
با آوردن نام لیدا ماطاوسیان و ژاسمن ژوزف بهتر است این نکته یاد آوری شود که در آن سال ها ، خانم های ارمنی برخلاف خانم های مسلمان حق داشتند که بدون حجاب و با کلاه های جورواجور در خیابان ها ظاهر شوند و به همین دلیل حضور آن ها در نمایش نامه های مختلف و نیز در فیلم ها سر و صدایی به وجود نمی آورد .ر

*

یکی از اولین خانم های ارمنی که در ایران بر روی صحنه ی تئاتر رفت مادام پری آقابابایف بود که صدای گرمی هم داشت و پس از او خانم لی لی لازاریان که معلم رقص بود و سرانجام خانم لُرتا همسر" عبدالحسین نوشین" در نمایش نامه ها شرکت کردند.ر

*

اما جالب است بدانید که پیش از شرکت بانوان ارمنی در تئاتر ، نقش بانوان را مردان جوانی که خوش سیما هم بودند، به عهده می گرفتند. دو تن از این بازیگران فضل الله بایگان و سرهنگ عبدالرحیم اعتماد مقدم بودند که بایگان تا سال 1330 فعالیت هنری مداوم داشت و " سرهنگ اعتماد مقدم" تا سالیان طولانی با " جامعه ی باربد" و اسماعیل مهرتاش همکاری می کرد.ر

*

علاوه بر این دو نفر ، هنرمندی با نام کنگرلو هم معمولن نقش کلفت خانه را بازی می کرد که با شلیته و تنبان روی صحنه ظاهر می شد.ر

*

برگردیم به موضوعات سال 1312:ر

*

در سال 1312 ابراهیم مرادی تصمیم گرفت فیلم بعدی خود به نام بوالهوس را در استودیوی تازه تاسیس اش که شرکت محدود فیلم ایران نام داشت ، تهیه کند.ر

*

*

*

*

مشکل آشنا و دیرینه ، یافتن بازیگر زن بود . رقیه چهره آزاد بازیگر روز تئاتر و عضو کلاب آرتیست های سینما پیشنهاد نقش اصلی را رد کرد و شرکا بار دیگر به راه حل مرسوم آن روزها ، یعنی درج آگهی برای جست و جوی چهره های مناسب ، به ویژه بازیگر زن دست زدند.ر

*

عده ی معدودی به شرکت فیلم ایران مراجعه کردند ، بیش ترشان نه تنها علاقه مند بودند بلکه استعداد کار را هم داشتند. همزمان با آماده سازی و تدارکات فیلم ، آموزش و تمرینات لازم نیز آغاز شد. مشکل اساسی ، دو بازیگر اصلی زن بود که می بایست نقش نزهت (دختر روستایی) و ثریا (دختر شهری) را در فیلم بازی کنند که به زودی این مشکل با مراجعه و اعلام آماده گی خانم ها آسیه شریعتمداری و قدسی پرتوی حل شد.ر

*

ابراهیم مرادی از بازیگران کم و بیش راضی بود اما آشکارا رغبت چندانی برای کار با دو خانم جوانی که در ابتدا برای ایفای نقش اصلی در نظر گرفته شده بودند ، نشان نمی داد و به اصطلاح این دست و آن دست می کرد تا این که در فاصله ی چند روز این مشکل با آمدن " آسیه شریعتمداری" و " قدسی پرتوی" برطرف شد.ر

*

آقای "شریعتمداری" کارمند بانکی بود که شرکت در آن جا حساب داشت ، او آماده گی همسرش را برای ایفای نقشی در فیلم بوالهوس اعلام کرد و با امتحانی که از خانم آسیه شریعتمداری به عمل آمد ، " مرادی" وی را برای ایفای نقش " نزهت" مناسب تشخیص داد و کمی بعد با مراجعه ی خانم قدسی پرتوی بازیگر نقش " ثریا " نیز مشخص شد و مرادی از دو انتخاب اولیه ی خود ، برای ایفای نقش های فرعی استفاده کرد .این دو بازیگر بانو م و توران ویسی بودند.ر

*

قدسی پرتوی همسر یک تاجر هندی بود که بعدها از او طلاق گرفت و با "ابراهیم مرادی" ازدواج کرد.ر

*

*

*

فیلم صامت بوالهوس پس از آماده شدن به مدت صدو چهارده دقیقه از تاریخ 22 اردیبهشت ماه سال 1313 در سینما مایاک به نمایش در آمد. روزنامه های آن زمان نیز به این فیلم پرداختند.ر
*
برای نمونه ، روزنامه ی ایران در شماره ی 4382 به تاریخ بیست و پنجم اردیبهشت ماه 1313 نوشت :ر

*

یک موضوع دیگر که فیلم را اهمیت می دهد موضوع بازیگران آن ست . جای تردید و شبهه نیست که ما در ایران آرتیست و بازیگر و خصوصن کسانی که در فیلم بازی کنند نداریم و بدین جهت هر کس بخواهد اقدام به تهیه ی فیلمی کند ناچار باید اشخاص بی سابقه را انتخاب کرده و با زحمات بسیار ایشان را برای ایفای رل های مربوطه آماده کند.ر *
صاحب فیلم "بوالهوس" هم با همین اشکال مواجه بوده و عده ای را که در فیلم او بازی کرده اند با تحمل زحمات فراوان تربیت کرده اند. مع هذا و با این که بازیگران این فیلم غالبن بی سابقه هستند ، بازی هیچ یک از آن ها زننده نیست و نمی شود گفت که بد و بی تناسب بازی کرده اند. حتا بعضی از آن ها خصوصن "ثریا" و "نزهت" که دو رل را برعهده دارند نسبتن خوب کار کرده و اگر تازه کاری و بی سابقه گی آن ها را در نظر گیریم ، انجام همین مقدار بازی هم از طرف ایشان تعجب آور است. ر

*

*

با سپاس از شهرزاد.ش

*

دهم دی ماه 1386 خورشیدی

**